Polonya’da üretim maliyetleriyle başa çıkmaya çalışan çiftçiler, daha kolay ve ucuza erişilebilen Ukrayna tahılının ülkelerine girmesini istemiyor, Ukrayna’dan ithalatı 15 Eylül’e kadar kısıtlayan Avrupa Birliği (AB) kararının uzatılmasını talep ediyor.
Nisan ayında Polonya ve Macaristan, tek taraflı olarak sınırlarını Ukrayna’dan tahıl ve diğer gıda maddelerinin ithalatına kapattı. AB, mayısta Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan’ın 5 Haziran’a kadar buğday, mısır ve yağlı tohumlarının yurt içi satışını yasaklamasına izin vermiş ve bu yasak 15 Eylül’e kadar uzatılmıştı.
Polonya başta olmak üzere söz konusu ülkeler, yarın süresi dolacak bu yasağın uzatılmasını istiyor. Polonyalı çiftçiler, Ukrayna tahılının ülkelerine girişine ilişkin kısıtlamanın akıbetine dair kararı endişeyle bekliyor.
Ülkenin en büyük tarım haberleri portalı Farmer’ın satıcılarla yaptığı fiyat araştırmasına göre, Polonya piyasasında yemlik buğdayın tonunun Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan önce 1500 zlotinin üzerinde olduğu kaydedildi.
AA muhabiri, Polonya’nın başkenti Varşova’nın 30 kilometre batısındaki Wolskie, Michalowek ve Oltarzew köylerine giderek konuya ilişkin çiftçilerden görüş aldı.
Wolskie köyünde tahıl ve soğan yetiştiren Polonyalı çiftçi Krzysztof, elindeki yemlik buğdayın tonunu 750 zlotiye (160 avro) sattığını belirterek, “Polonya tahılının mevcut fiyatı nedeniyle ambargonun uzatılmasından yanayım.” görüşünü paylaştı.
Krzysztof, elindeki soğanı yere fırlatarak, “Birlik (AB) bu değil.” diyerek tepkisini gösterdi.
Soğan hasadı için tarlasında çalışan Michalowek köyünden Piotr da hükümetin Ukrayna tahılını ülkeye sokmama kararını desteklediğini söyledi.
Piotr, “Ben Ukrayna tahılının buraya gönderilmemesi taraftarıyım, bu kadar. Söyleyeceklerim bu kadar. Elbette Ukrayna’ya yardım etmeliyiz ama tahıl bizde kalamaz. Daha ileri gidebilmesi için transit olarak gönderilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Aynı köyde ırgatlık yapan Ukraynalı Svetlana ise çalışma alanını göstererek burada olmaktan mutluluk duyduğunu belirtti ve ülkesinin Rusya ile savaşta olduğunu hatırlatarak Ukrayna tahılının Avrupa’ya ihracatının sürmesi gerektiğini söyledi.
Oltarzew köyünden Polonyalı çiftçi Rafal da Ukrayna’ya destek vermekle tarımla alakalı durumun farklı olduğunu savunarak, “Daha mısırları bile toplayamadık. Durum ortada. Hükümetin Ukrayna tahılı konusunda attığı adımları biliyorum ve destekliyorum.” ifadelerini kullandı.
AB’de tahıl çıkmazı
Moskova yönetiminin geçen temmuzda güvenli sevke izin veren “Karadeniz Tahıl Girişimi”nden çıkmasının ardından Ukrayna, tahıl ihracatı için AB rotalarına ihtiyaç duyuyor.
AB gümrük vergilerinden muaf tutulan Ukrayna tahılı, yerel üretimden daha ucuza alınabiliyor.
Bu muafiyet, Ukrayna’nın yakın mesafede olduğu Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan’da Kiev’den gelen tahılın daha fazla satın alınmasına yol açtı. Bu, ülkelerdeki yerel satışta kesintilere neden oldu.
Yerel pazarda mahsulün birikmesi nedeniyle fiyatlar düştü ve Polonya başta olmak üzere beş ülkedeki çiftçiler durumu protesto etti.
Bugün AB içinde Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan, kendi çiftçisini ve pazarını korumak için Ukrayna tahılının ülkelerine girişine ilişkin kısıtlamanın uzatılmasını istiyor.
Brüksel ise bir yandan Ukrayna’nın desteklenmesi amacıyla çaba sarf ederken diğer yandan beş Doğu Avrupa ülkesinin kendi pazarlarını koruma talebini de gündeminde tutuyor. Bu nedenle AB, kısıtlamanın uzatılıp uzatılmayacağına ilişkin zor bir kararın eşiğinde.
“Polonya halkı, Ukrayna için diğer tüm Avrupa ülkelerinden daha fazlasını yaptı”
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, 12 Eylül’de yaptığı açıklamada, “Ukrayna pazarının zorlukları karşısında çiftçilerimiz için iyi koşullar istiyoruz. Her şeyden önce Polonyalı çiftçilerin üretim güvenliğine dikkat etmeliyiz. Bu nedenle Avrupa Komisyonuna bir ültimatom gönderdim, ya 15 Eylül’de Ukrayna tahılının ithalat yasağını uzatırsınız ya da yasağı biz kendimiz uzatırız.” ifadelerini kullanmıştı.
Morawiecki, Polonyalı çiftçilerin ve tüketicilerin çıkarlarının hükümet için öncelik olacağını belirterek, şunları kaydetmişti:
“Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlangıcından bu yana Polonya, doğru olanı yapıyor. Hepimiz bu zorluğun üstesinden geldik. Hepimiz dayanışma sınavını geçtik. Polonyalı aileler, Ukraynalı savaş mültecilerine kalplerini ve evlerini açtı. Polonya halkı Ukrayna için insani, askeri ve siyasi olarak diğer tüm Avrupa ülkelerinden daha fazlasını yaptı.”
Fiyatlar düşüyor
Dünya Bankası verilerine göre tarım, ormancılık ve balıkçılık, AB’nin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yaklaşık yüzde 1,7’sini oluşturuyor.
Bu oran Avusturya’da yüzde 1,3, Belçika’da yüzde 0,7, İsveç’te yüzde 1,4 ve Almanya’da yüzde 1,1 olarak kayıtlara geçerken kısıtlamanın uzatılmasını isteyen Polonya’da yüzde 2,1, Romanya’da yüzde 4,5, Bulgaristan’da yüzde 4,4, Slovakya’da yüzde 2,2 ve Macaristan’da da yüzde 2,7.
Polonya’da çalışan nüfusun yaklaşık yüzde 60,5’i hizmet, yüzde 30,5’i sanayi ve yüzde 9’u tarım sektörlerinde faaliyet gösteriyor.
Polonya basınındaki haberlerde buğday ve mısır fiyatlarındaki değişime yer veriliyor. Buğdayın fiyatının eylül itibarıyla bir önceki aya göre yüzde 10, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 41 daha düşük olduğu ifade ediliyor. Yemlik mısırın fiyatının ise geçen yıla göre yüzde 33 daha ucuz olduğu kaydediliyor.
Ülkede sayıları yıldan yıla azalan çiftçiler, Ukrayna tahılının daha fazla dolaşımda bulunması halinde zaten fiyatı ucuzlayan bu ürünleri yetiştirmenin çok zor olacağını ifade ediyor. Polonyalı yöneticiler de bu nedenle her fırsatta ülkedeki çiftçilere sahip çıkıp yalnız bırakmayacaklarını belirtiyor.
Ülkede 15 Ekim’de düzenlenecek seçimler öncesi birçok konuda karşıt görüşler sunan muhalefet ile iktidar ise bu konuda aynı fikri paylaşıyor.
