Uluslararası hukuka göre, tutukluların küçük düşürülmesi veya kamuoyunun merakına maruz bırakılmaması gerekiyor.
İsrail askerleri tarafından Gazze’de açıkça paylaşılan yüzlerce video BBC ekibi tarafından incelendi ve zulüm gerçekleştiren askerler tespit edildi.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), tespit edilen yedek askerlerden birinin hizmetine son verdiğini ve bu gibi videoların İsrail’in değerlerini temsil etmediğini söylüyor.
BM’nin uluslararası ceza mahkemelerinin önde gelen danışmanlarından Dr. Mark Ellis, İsrail askerlerinin görüntülerinin “savaş esirlerine nasıl davranılması gerektiğine” ilişkin kabul edilen kuralları ihlal ettiğini söyledi.
VİDEOYU ÇEKEN ASKER GÖREVDEN ALINDI
Hukukçuların Filistinli tutuklulara kötü muamele yapıldığını tespit ettiği, filme alınan ve kamuoyuyla paylaşılan sekiz tane video bulundu.
Bu videolar hepsi asker olan ve kimliklerini gizlemeyen erkekler tarafından kaydedildi.
24 Aralık 2023’te yayınlanan bir videoda, Filistinli tutuklunun sorgulanırken elleri bağlı ve kanlar içinde bir sandalyede oturduğu görülüyor.
Videonun çekildiği mekan kendine özgü dekorundan ve kurumun logosundan, şeridin kuzeyindeki bir okul olan Gazze Koleji olarak belirlendi.
Aynı videonun devamında tutuklunun Gazze sokaklarında çıplak ayakla yürütüldüğü görülüyor.
IDF’den yapılan açıklamada, “Fotoğraf saha sorgusu sırasında çekildi. Şüpheli yaralanmadı. Bir yedek asker, IDF’nin emir ve değerlerine aykırı olarak fotoğrafı çekti ve yayınladı. Yakın zamanda hizmetine son verilmesine karar verildi.” ifadelerine yer verildi.
VİDEOLAR KALDIRILDI
Aynı gün Gazze’nin Yermuk stadyumunda toplanan yüzlerce Filistinli tutukluyu gösteren başka bir YouTube videosunu yayınladı.
Videodakilerin çoğu iç çamaşırlarına kadar soyulmuş durumda. Bazılarının gözleri bağlı ve İsrail askerleri izlerken düzenli sıralar halinde yere diz çökmüş durumda.
Bir noktada, üzerinde İsrail bayrağı asılı olan bir futbol kalesinin arkasında diz çökmüş ve gözleri bağlı üç tutukludan oluşan bir grup beliriyor.
Videoda bir İsrail askeri birkaç kez görünüyor ve filme alındığının farkında görünüyor.
BBC ekibi askerin üniformasını ve nişanlarını, internetteki halka açık diğer IDF üniforması görselleriyle karşılaştırarak onun yarbay veya tabur komutanı olduğunu belirledi.
Her iki video da BBC’nin IDF ile temasa geçmesinden kısa bir süre sonra halka açık YouTube hesabından kaldırıldı.
SAVAŞ ETİĞİ
Başka bir İsrail askeri tarafından Tiktok’a yüklenen iki videoda, gözleri bağlı tutukluların resimleri ve aralarına silahlı askerlerin poz verdiği görüntüler yer alıyor.
14 Aralık’ta yayınlanan ve bir İsrail rap şarkısına uyarlanan fotoğrafta, gözleri bağlı tutukluların bir kamyonete bindirildiği ve yanlarında baş parmağını kaldırmış bir askerin poz verdiği bir fotoğraf yer alıyor.
Yerde yatan, etrafı üç İsrail askeriyle çevrili gözleri bağlı bir adamın görüntüsünün yer aldığı ikinci bir video da yayınladı.
Üçüncü Cenevre Sözleşmesi’nin 13. Maddesi, savaş esirlerinin her zaman, özellikle şiddet veya korkutma eylemlerine ve “hakaret ve kamusal meraka” karşı korunması gerektiğini belirtmektedir.
İnsanları iç çamaşırlarıyla dolaştırmak ve bunu filme alıp yayınlamak kesinlikle hukuku ihlal ediyor. Belirlenen kurallar hiçbir şekilde bu tür eylemlere izin vermez.
Hukuçular, silahlı olup olmadıklarını kontrol etmek için bir tutuklunun kısa süreliğine soyulması gerekebileceğini ancak “böyle bir fotoğrafın çekilip kamuoyuyla paylaşılması” için hiçbir neden olmadığını belirtti.
İnsan hakları avukatı Michael Mansfield, görüntülerin bir BM mahkemesi tarafından değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Masfield, “Savaş ya da çatışma zamanında, tutuklu bulunan ve savaş esiri olan insanlarla nasıl başa çıkacağınız konusunda çok ciddi bir kısıtlama var. Bu görüntüler gerçekte mahkumlara kötü muamele etmeyi amaçladığınızı ortaya çıkaran hükümdür.” diye konuştu.
